Bornova ve Balkanlardan Göç, Prof. Dr. Kemal Arı, Bir Kitap Bin İnsan

Bornova ve Balkanlardan Göç, Prof. Dr. Kemal Arı, Bir Kitap Bin İnsan

Batı, ülkemize dayattığı reformlarla, çözüm önerileriyle Sevr'i aratmayan istekleriyle Türkiye'nin bağımsızlığını tehlikeye atmaktadır. İç meselelerimize karışmaktan kendini alıkoyamayan Batı, bugün nasıl başımıza çözümü zor işler açıyorsa, bunun örneklerini, trajedilerini geçmişte de görmek mümkün. Kitap,30 Ocak 1923'de Lozan anlaşmasında aslen Norveçli olan Dr. Nansen'in (Nansen Viyana mason locasına bağlıdır.) İngiliz hükümeti için hazırladığı Yunanistan'daki müslümanlar ile Anadolu'da yaşayan Ortodoksları kapsayan yani dinin esas alındığı ve sözde dahiyane fikri Mübadelenin (zoraki göç) İzmirin güzel ilçesi Bornova'daki olumlu olumsuz etkilerini ele alıyor.

Düşünün doğup büyüdüğünüz, yaşamınızı idame ettirdiğiniz topraklardan bir gün sizlerle hiç ilgisi olmayan bazı kravatlı adamlar sizi zoraki bir göçe tabi tutuyor. Alınan bu karar yaklaşık 2 milyon insanın iki ülke arasında göç etmesine neden oluyor. Yaşanan sıkıntılar, acılar, ayrılıklar, var olmakla yok olmamak arasında ki yaşam mücadelesi, kaybolan insanlar, birbirini kaybeden, parçalanan aileler ve gidilecek ülkede sizi bekleyecek olan büyük belirsizlik. Mübadele, hayatınızı kör bir baltayla aniden kesmek ve yeni bir coğrafyada ayakta tutunabilme savaşıdır.

Arı, 15 Mayıs 1919 günü İzmir'in Yunanlılarca işgal edildikten sonra bölgede yaşayan Türklere ve müslümanlara şiddet uygulanarak, bilinçli bir şekilde Müslümanların bulundukları yerlerden göçe zorlandığını anlatıyor. Bunun nedeni Ege bölgesinde Rum-Ortodoks nüfusun Türkler'e göre çoğunlukta olduğunu kanıtlamak ve meşhur Wilson ilkerei uyarınca, bölge insanının kendi kaderini belirleme hakkının elde edebileceği ve bir İyonya devleti kurulabileceği hesaplandığını belirtiyor. Günümüzde Ortadoğu'da yapılan göç dalgasına da bu gözle bakmamız gerekmiyor mu sizce?

Arı, bu kitabıyla Zoraki göç mübadele kapsamında Bornova gelen ve yerleşen mülümanların şehirde iskan edilme aşamaları, şehre alışmaları, kültürlerin kaynaşması, şehre uyum sorunu gibi temel konular üzerine gerçek yaşamdan tanık ve belgelerle okuyucuya aktarmaya çabasında. Bu uyum sürecinin kolay olmadığını, Rumlar dan kalan taşınmazların, taksiminde kurulan komisyonların bu konuda sağlıklı çalışmalar yapamadığını ve bu durumun art niyetli kişillerce suistimal edildiğini öğreniyoruz.

Mübadele bilindiği gibi sadece Bornova ilçesine gerçekleştirilmedi fakat bu kitabı okuduğunuzda mübadillerin yerleştirildiği diğer şehirlerde ne kadar çok ve benzer sorunlarla karşı karşıya kaldıklarını anlayabilirsiniz. Belki bu nedenledir ki Batılılar tarafından alınan bu yanlış kararın neredeyse 100 yıllık bir süre geçmesine rağmen hala taze ve hala kapanmayan yaraları varlığı ile karşı karşıyayız.

Mübadele Batı'nın dayattığı ve milyonlarca insanın hayatını felçe uğramasına neden olan bir karardır. Günümüzde Batı için yanıp tutuşanlar ve hayranı olanların Batı'nın dar zihniyle bizler için aldığı kararların sakıncalı olabileceği gerçeğini artık görmeliler.

10 Ekim 2017 Heidelberg